Όσο πλαστός κι αν είναι ο τρόπος μέτρησης του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος, σίγουρα αποτελεί μια ένδειξη για τον πλούτο που μοιράζονται οι κάτοικοι μιας χώρας (φυσικά δεν έχει καμία ένδειξη για το πώς τον μοιράζονται, αλλά αυτό είναι μια άλλη συζήτηση...).
Όταν παράγεται (ή άντε καταναλώνεται) αρκετός πλούτος, θα υπάρχει έντονη οικονομική δραστηριότητα και τουλάχιστον θα υπάρχουν διαθέσιμες θέσεις εργασίας.
Παλαιότερα που οι πολιτικοί μας καμάρωναν για τους υψηλούς ρυθμούς ανόδου του ΑΕΠ, μας έλεγαν ότι κάθε μονάδα ανόδου του ΑΕΠ παράγει περίπου 40-50.000 θέσεις εργασίας και θεωρούσαν ότι με έναν ρυθμό ανόδου κοντά στο 3% διατηρούμε τουλάχιστον σταθερή την ανεργία. Έτσι προσπαθούσαν να αποδείξουν τη χρησιμότητά τους και τα "οφέλη" που μας παρέχουν. Τώρα που προβλέπουν σαφώς μια επιβράδυνση, τέτοια νούμερα δεν έρχονται στο φως. Πάντως ας έχουμε στο μυαλό μας ότι η πρόβλεψή της ΕΕ γιά +0,5% μεταβολή του ΑΕΠ για το 2009 θα σημαίνει (σύμφωνα με τις δικές τους προβλέψεις) απολύσεις περίπου 125.000 εργαζομένων...
Το ερώτημα σχετικά με το ΑΕΠ που είναι περισσοτερο βασανιστικό είναι αυτό που ονόμασα "κρίσιμο κατώφλι κρίσης" (δεν είμαι οικονομολόγος και δεν ξέρω εάν υπάρχει δόκιμος αντίστοιχος όρος..).
Είμαι σίγουρος ότι κάτι τέτοιο θα πρέπει να υπάρχει. Όσο τα ποσοστά μεταβολής του ΑΕΠ είναι μικρά (π.χ. 2-3%), αυτά σε απόλυτα νούμερα για την Ελλάδα αντιστοιχούν σε περίπου 7 δις ευρώ, ποσά που μπορεί να βρει το κράτος με δανεισμό και να τα "σπρώξει" στην αγορά για να την κρατήσει ζωντανή.
Επίσης, υπάρχει σίγουρα και μια αντοχή της οικονομίας σε μια μικρή πτώση.
Τι γίνεται όμως εάν η πτώση είναι μεγαλύτερη? Τότε είναι κατανοητό ότι μπαίνουμε σε έναν ανατροφοδοτούμενο κύκλο κρίσης. Οι πολίτες ΔΕΝ έχουν εισοδήματα για να καταναλώσουν, οι επιχειρήσεις δεν έχουν τζίρο για να επιβιώσουν κι όσο κλείνουν επιχειρήσεις, απολύεται κόσμος, μειώνεται το προς κατανάλωση εισόδημα που οδηγεί περισσότερες επιχειρήσεις σε αδιέξοδο κ.ο.κ.
Στην κρίση του ΄29, χρειάστηκε μια πτώση του ΑΕΠ των ΗΠΑ μόλις κατά -7% το 1930 σε σχέση με το ΄29 για να εισέλθουν σε έναν τέτοιο κύκλο κρίσης. Αυτό το νούμερο, αποτελεί ίσως το μόνο σημείο αναφοράς κι ιστορικής εμπειρίας.
Εάν αυτός ο αριθμός είναι κοντά ή λίγο μεγαλύτερος από το "κρίσιμο κατώφλι" της κρίσης, τότε δυστυχώς είμαστε πάρα πολύ κοντά.
Φοβάμαι ότι κανείς δεν ξέρει. Οι οικονομολόγοι που είχαν εξαντληθεί όλα τα προηγούμενα χρόνια να σκαρφίζονται απολογητικές θεωρίες για το συμφέρον των μεγάλων χρηματοδοτικών κέντρων που τους τάϊζαν, δε διαθέτουν οικονομικά και μαθηματικά μοντέλα που να μπορούν να κάνουν την παραμικρή πρόβλεψη. Είναι αδιανόητο, αλλά όμως ισχύει. Κανείς και πουθενά ΔΕΝ ξέρει τι ακριβώς θα γίνει.
Αυτό όμως δε σημαίνει ότι δεν διαισθάνονται -τουλάχιστον- την κρισιμότητα της κατάστασης. Όλα τα κρατικά μέτρα στήριξης απο τις ΗΠΑ μέχρι την Κίνα έχουν την ίδια απλή λογική: "Σπρώξτα όλα τώρα μπας και σταματήσει το κακό". Μόνο κάτι καλόπαιδα στυλ Προβόπουλου ασχολούνται με βλακείες του τύπου να περιορίσουμε το έλειμμα στο 3% κλπ. Τι θυμήθηκε βρε ο μεγάλος! Πάλι την περσυνή του έκθεση διάβασε? Δεν κατάλαβε ότι κάτι -έστω μικρό- έχει αλλάξει?
Το γεγονός όμως ότι οι -ανά τον κόσμο- ιθύνοντες έχουν τρομάξει φαίνεται κι από τα νούμερα που ανακοινώνουν. Ποτέ άλλωτε δεν θυμάμαι να λένε τόσα ψέματα και με τόσο μικρό ορίζοντα αποκάλυψης. Οι προβλέψεις τους από το Σεπτέμβρη μέχρι σήμερα αλλάζουν ανά εβδομάδα. Μόνο για την Ελλάδα που θυμάμαι, από το ξέσπασμα της κρίσης, έχουν μέσα σε 3 μήνες αναθεωρήσει την πρόβλεψή τους από το +2,7% στο +0,4% (η Deutsche Bank έφτασε πρόσφατα να προβλέπει -0,8% για την Ελλάδα) κι ακόμα η κρίση ΔΕΝ έχει κάνει εμφανή την επιρροή της στην καθημερινότητά μας.
Το πόσο ψεύτικα είναι τα νούμερα φαίνονται από τα "χοντρά στοιχεία". Οι κρατήσεις π.χ. στον τουρισμό εμφανίζουν μια πτώση κοντά στο 70%. Άντε να είναι μόνο 30% η τελική πτώση στον τουρισμό. Μα ο τουρισμός συνιστά τα 18% του ΑΕΠ της Ελλάδας. Μόνο από τον τουρισμό θα έπρεπε να περιμένουμε μια μεταβολή κατά -5,4% του ΑΕΠ...
Αναρτήσεις
